Stuurvrouw Jenny van As, een bohemian soul met een havenmentaliteit

Achttien jaar geleden verloor Jenny van As haar hart aan het water én aan de Rotterdamse haven. Het moment waarop kan ze zich nog goed herinneren. “Vroeger werkte ik in het theater, daar acteerde, danste en zong ik met veel plezier. Ook deed ik tv-werk, onder meer bij Goede Tijden, Slechte Tijden.” Ze vond het alleen lastig om de ene keer wel en dan weer geen werk te hebben. “Ik stond in tweestrijd; wat wilde ik met mijn leven? Mijn vader gaf me een kaartje voor de Fast Ferry zodat ik mijn gedachten kon verzetten. In plaats van te gaan varen, besloot ik op de functie van stewardess aan boord van de Fast Ferry te solliciteren.” En met succes! De allereerste keer dat ze onder de Van Brienenoordbrug richting Krimpen voeren, vergeet Van As nooit. “Ik besefte op dat moment dat ik op het water mijn rust kon vinden. En hup, daar ging mijn hart… 

Van As begon als stewardess en werd vervolgens matroos. “Ik wilde van alles leren aan boord, zoals een touwtje gooien, een schip vastleggen en hoe het er in de machinekamer aan toe ging. Ook mocht ik af en toe onder toezicht varen. Fantastisch vond ik dat! Ik kon eerder varen dan autorijden. Op het water vond ik het allemaal goed geregeld en voelde ik me veilig.”

Van As maakte de benodigde vaaruren en kreeg haar opleiding tot matroos aan boord van het schip. Ze wisselde een aantal keren van baan en is sinds vijf jaar aan boord van de Splash Tours te vinden. Niet langer meer als matroos, maar als stuurvrouw en als gids. “Het leuke van werken op de Splash is dat ik hier heel veel van mezelf in kwijt kan. Ik ben nautisch bezig, maar tijdens het gidsen komt mijn theaterachtergrond naar boven en maak ik er altijd een feestje van. Ik heb nu de mooiste rol in dan ook nog eens in het mooiste decor van Nederland.”

‘Ik heb de mooiste rol in het mooiste decor van Nederland’

Balans

In het begin moest ze wel wennen aan die mannenwereld waarin ze zo spontaan terecht kwam, bekent Van As: “De mannen in de haven zijn heel duidelijk en steken hun mening niet bepaald onder stoelen of banken. Zij dachten in het begin vast: ‘Wat moet dat meisje uit het theater hier?’ Ik moest mezelf echt bewijzen, maar we kregen steeds meer respect voor elkaar. Nu vind ik dat er geen betere werkplek is dan de haven. En natuurlijk is het rollenpatroon van mannen en vrouwen hier nog wel merkbaar. De mannen benaderen je eerst als vrouw en daarna als gelijke. Dus doen ze het zware werk vaak liever zelf, ook omdat ze het prettig vinden om ons vrouwen een beetje in bescherming te nemen. En wij vrouwen hebben meer dat verzorgende, die vrouwelijke ‘touch’, ook richting de mannen waarmee we samen werken. Mannen en vrouwen samen vormen gewoon een heel goed team, we houden elkaar in balans.”

Ambassadrice

In de loop der jaren kreeg Van As veel vrienden in de haven. “Ik creëerde hier een eigen familie. Ik zie anderen ook niet als mijn concurrent. We doen het met elkaar, dan functioneer ik het beste. Op de Splash zeg ik bijvoorbeeld vaak tegen de passagiers: ‘Wil je meer zien dan dit gedeelte van de Maas, ga dan eens met de Spido mee.’ Het gaat er toch om dat die mensen een leuke dag hebben? En dat is dan misschien geen winst voor jezelf, maar het is wel winst voor de haven en voor Rotterdam.” Dankbaar is ze voor het feit dat ze – onbewust – een soort ambassadrice van Rotterdam en van de haven is geworden en daarmee bruggen kan slaan tussen mensen. “Ik wil er alles aan doen om ervoor te zorgen dat dat zo blijft. Ik wil mensen blijven enthousiasmeren om naar de haven en naar Rotterdam te komen en hier op ontdekkingstocht te gaan.”

Zeevrouw

Voor Van As zijn de haven en het water alles. In de haven voelt ze zich vrij. “Ik hou van de taal die we hier spreken, dat directe. En van soms niet te veel praten, maar wel met elkaar keihard werken aan hetzelfde doel. Ik vind de afwisseling in mijn werk prettig, want daardoor wordt het nooit saai.” Op het water voelt ze zich verbonden met de natuur, met de opkomende en de ondergaande zon, het bewegende water. “Ik houd van die constante disbalans die ik in mijn zeebenen voel. Mijn opa zei altijd: ‘Je bent een echte zeevrouw. Als je aan wal bent, wil je naar zee en zit je op zee, dan wil je weer naar de wal. Daarmee omschrijft hij inderdaad mijn persoonlijkheid. Ik ben een bohemian soul met een havenmentaliteit.”

Rust

De allermooiste plek in de haven? “Oh, dat kan ik echt niet zeggen!”, roept Van As uit. “Ik vind de ruimte van de Maasvlakte fantastisch, maar ook de drukte tussen de Willemsbrug en de Erasmusbrug.” Na afloop van haar werkdag stopt ze vaak nog even met haar auto op een rustige plek. “Dat kan bij Tropicana zijn of bij de Veerhaven. Dan kijk ik nog even over de Maas en sluit ik voor mezelf de dag af. Dan gaat de zon onder en de lichtjes aan, de rust daalt over de stad en dan denk ik: ‘hè, lekker!’”

‘Ik houd van die constante disbalans die ik in mijn zeebenen voel’

Toekomst

Plannen voor de toekomst heeft Van As nog voldoende. “Ik mag mijn Groot Vaarbewijs gaan halen, dan ben ik straks zelf de kapitein van het schip. Ik wilde dat al eerder doen, maar toen was het niet het juiste moment, en je moet iets doen voor de volle honderd procent of wachten tot het moment daar is. Dat moment is nu. Ik heb er veel zin in, want ik vind het belangrijk om me te blijven ontwikkelen. Ik zeg ook altijd tegen mijn twee kinderen: ‘Werk hard maar wel met plezier, en volg je dromen waar dat mogelijk is.’ Natuurlijk heb ook ik wel eens twijfels gehad of ik hier wel op de juiste plek zat. Tot de dag dat mijn tante uit Duitsland over kwam en ik haar en mijn moeder door Rotterdam rondleidde. Na afloop zei mijn moeder: ‘Jenny, jij moet nooit uit de haven weg gaan, want dan ga je dood.’ Daar had ze een punt. Dus ik blijf gewoon hier.”