Hans Meeuwsen helpt haven Rotterdam van CO2-overschot af

De petrochemie in de Botlek produceert veel CO2. Een deel gaat naar de tuinbouw, onder meer in het Westland, via de speciale pijpleiding onder de Waterweg, maar de rest gaat de lucht in en dat moet gezien de klimaatverandering snel anders. Hans Meeuwsen leidt nu het Porthos project om de CO2 de komende 15 jaar in lege gasvelden onder de bodem van de Noordzee te stoppen.

Hans Meeuwsen is een door de wol geverfde projectmanager. Na zijn studie economie en bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam in de jaren tachtig van de vorige eeuw kwam hij in dienst bij Nedlloyd. “Ja, ik heb 10 jaar op de Mariniersweg gewoond, en kon lopend naar mijn werk aan de Maasboulevard. Maar zoals dat ging bij zo’n groot concern, ineens zit je in Afrika en dan weer bij Van Gend en Loos, toen ook onderdeel van Nedlloyd.’’
Meeuwsen heeft heel wat van de wereld gezien, maar ook zijn stappen gezet in de Rotterdamse haven, want de laatste klus bij Nedlloyd was het opzetten van de Euromax-containerterminal, in 2006 volledig verkocht aan Hutchinson. “En toen dat afgerond was, vond ik het na 20 jaar Nedlloyd tijd om voor mezelf te beginnen. “Ik kreeg al snel een mooie klus in Egypte, in de haven van Damietta, bij Port Saïd, om een containerterminalproject beter op poten zetten. Maar in de politieke onrust na het afzetten van president Mubarak viel er nauwelijks te werken. Ik kreeg te maken met vier of vijf ministers die over die haven gingen, maar net als ik met ze in gesprek was verdwenen ze weer. Ik heb geprobeerd te redden wat er te redden viel, maar dat was lastig.’’

Dankzij de samenwerking in het Euromax-project kwam Hans in beeld bij Havenbedrijf Rotterdam. Hij deed er allerlei interimklussen als projectmanager, onder meer de aanleg van het Theemswegtracé (een nieuw deel van de havenspoorlijn met een aantal fraaie bruggen), het Amaliaviaduct en de Container Exchange Route.

En na dat succes kwam Meeuwsen in beeld bij Porthos, een alliantie van Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN om te zorgen voor snelle CO2-reductie in de haven. Porthos staat voor Port of Rotterdam CO2 Transport Hub and Offshore Storage, maar is ook de naam van één van de musketiers uit het boek van Alexandre Dumas. “Ik had geen enkele ervaring in de petrochemie of de offshore, maar inmiddels wel. De eerste maanden bij Porthos waren een soort spoedcursus ‘hoe werkt de petrochemie’. En daarbij, een goede projectmanager heeft nóg betere medewerkers, dus ik heb een prachtig team om me heen dat me goed aanvult, mocht ik iets niet weten.’’

Die eerste maanden van Meeuwsen bij Porthos waren overigens rustig. Hij had tijd genoeg om zich in te werken. “Ja, iets té rustig. Er liep een procedure bij de Raad van State tegen de omgevingsvergunning. De Coeratie Mobilisation for the Environment (MOB) had een zaak aangespannen over mogelijke stikstofuitstoot bij de aanleg van onze pijpleiding, die schade zou kunnen berokkenen aan Natura 2000-gebieden. Tijdens dat proces konden we dus weinig doen. Hooguit spullen met een lange levertijd bestellen dankzij de garantieregeling van het Rijk. Na de uitspraak dat de aanleg geen significant effect heeft op
de omgeving, in augustus vorig jaar, is het dan ook snel gelukt het karretje uit de zandbak te trekken. Alles was op voorraad en aanbesteed en de extra mensen konden we snel bijschakelen. Inmiddels zijn we op verschillende plekken in de haven aan het werk.’’

Porthos bouwt een pijpleiding vanaf een nieuw te bouwen compressorstation aan de Aziëweg naar het oude gasplatform P18A voor de kust van Hoek van Holland. Dat platform neemt Porthos over van gasbedrijf Taqa uit Abu Dhabi. Het gasveld is praktisch leeg en het platform wordt dit jaar gereedgemaakt om in plaats van gas uít de Noordzeebodem te halen, CO2 ín die bodem te gaan opslaan. Daarom legt Porthos een speciale pijpleiding vanaf de Maasvlakte naar het platform aan.

‘Niet alle processen kun je al met groene waterstof draaien, gas en olie blijven nog even nodig.’

‘Niet alle processen kun je al met groene waterstof draaien, gas en olie blijven nog even nodig.’ Hans Meeuwsen: “Rotterdam heeft een CO2-probleem. De petrochemie produceert CO2, maar door het Klimaatakkoord moet dat in 2030 met minimaal 55% zijn teruggedrongen ten opzichte van 1990. In 2050 moet Nederland klimaatneutraal zijn. Helaas zijn nog niet alle processen met groene waterstof te draaien, die markt moet nog verder op gang komen. Gas en olie blijven nog even nodig en dus gaan de bedrijven in de tussentijd hun CO2 afvangen en naar ons compressiestation pompen. Wij verhogen daar de druk en de temperatuur en spuiten het de leiding in, naar het P18-gasveld, waar we de CO2 3 kilometer onder de zeebodem opslaan.’’ Porthos wil het hele systeem in 2026 gebruiksklaar hebben en opleveren. De havenbedrijven Air Liquide, Air Products, ExxonMobil en Shell die van hun CO2 af moeten, hebben erop ingetekend. Na 15 jaar is het gasveld P18 vol met CO2. “Ja, we zijn al uitverkocht. En daarom komt er na 2026 waarschijnlijk een tweede pijpleiding vanaf het compressiestation naar lege gasvelden 200 kilometer verder op de Noordzee, onder meer lege velden van onder andere Shell en TotalEnergies. Dat project heeft de naam van de vierde musketier gekregen, Aramis. ’’

En waar bij Porthos het Havenbedrijf, Gasunie en EBN, elk met overheidsaandeelhouders de moederbedrijven zijn, is Aramis een samenwerking van EBN, Gasunie, TotalEnergies en Shell. ‘Ik hoef niet meer te werken, maar het mág nog wel.’ Hans Meeuwsen kan er nog wel 15 jaar zoet mee zijn. Hij is in de zestig, maar heeft geen zin pensionado te zijn en achter de geraniums te gaan zitten. Hij vindt het veel te leuk een bijdrage te leveren aan een duurzame toekomst van de Rotterdamse haven en ver daarbuiten.
Thuis wordt door zijn echtgenote ook nog niet al te hard geroepen dat-ie nu maar eens moet stoppen met werken. “Nee, ik hóef niet meer te werken, maar het mág nog wel,’’ zegt hij lachend.

Naast de aanvoer via een pijplijn in de Rotterdamse haven wordt er ook gekeken naar aanvoer van CO2 via schepen. Gasunie en Vopak werken aan CO2 Next, een overslagterminal met beperkte opslag van vloeibaar CO2.

Meeuwsen: “Schepen vanuit het achterland kunnen zo via de rivieren en mogelijk short-sea CO2 in tanks aanleveren Zo kan ook de industrie in België, Zeeland of zelfs Limburg CO2 afvangen en een bijdrage leveren aan landelijke CO2-reductie.

Tegen de tijd dat we klimaatneutraal produceren, rond 2050, kan door CO2-opslag zelfs netto CO2 uit de atmosfeer worden gehaald en hebben de musketiers Porthos en Aramis al die jaren ervoor al hun waarde bewezen.’’